Oplossen woningnood zaak van de lange adem

Bron: Martin Visser | Alkmaarsche Courant | 13 april 2021

DEN HAAG Politiek Den Haag zal er niet in slagen het woningtekort op korte termijn op te lossen. De wooncrisis is daarvoor te complex. De komende jaren zullen de tekorten alleen maar verder oplopen, waarschuwt het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL).

,,We concluderen dat een grote versnelling van de woningbouw op korte termijn niet te verwachten valt”, schrijft het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in het maandag gepubliceerde rapport ’Wonen na de verkiezingen’.

Wachttijden
Momenteel is er een tekort aan 331.000 woningen. PBL verwijst naar onderzoek waaruit blijkt dat het tekort in 2025 zal zijn opgelopen naar 419.000 huizen. „Veel mensen worden hierdoor geconfronteerd met hoge huizenprijzen, hoge huren en lange wachttijden.” Frans Schilder, onderzoeker woningmarkt bij het PBL: „Het huidige woningtekort is groot. Jongeren en middeninkomens zijn het kind van de rekening.”

Veel politieke partijen komen in hun verkiezingsprogramma’s met voorstellen en plannen om de wooncrisis aan te pakken. Zo stellen bijna alle partijen voor om de minister van Volkshuisvesting weer terug te laten keren in een nieuw kabinet. In een eerdere analyse wees PBL er al op dat de huidige minister van Binnenlandse Zaken ook al een regierol heeft en dat de herintroductie van een woonminister niet vanzelf alle problemen oplost.

Dat de woningtekorten aanhouden de komende jaren, komt volgens het Planbureau niet omdat de politieke plannen zo slecht zijn: „Dat ligt overigens niet aan de voorstellen of aan de partijen, maar aan de complexiteit en weerbarstigheid van de woning- en bouwmarkt.”

Gemeenten komen ambtenaren tekort
Het PBL schetst dat de problemen op de woningmarkt op allerlei niveaus aanwezig zijn: bij de rijksoverheid, bij de gemeenten, maar ook bij de bouwbedrijven. Gemeenten komen volgens de rekenaars ambtenaren tekort om alle woonprojecten voor te bereiden: „Het lijkt met name (groei)gemeenten te ontbreken aan voldoende capaciteit om de bouwopgave ambtelijk te ondersteunen. Het Rijk kan daar middelen voor beschikbaar stellen.”

De woning-crisis duurt nog lang, ook door tekort aan goede vakmensen
Bouwbedrijven zitten volgens het Planbureau ook aan de toppen van hun kunnen. „In 2020 is het aantal openstaande vacatures ten opzichte van de periode van de financiële crisis vervijfvoudigd”, zo schrijft het PBL. „Er is, ondanks de impact van corona, een groot tekort aan goed opgeleide vakmensen in Nederland.”

De adviseurs stellen dat louter een centrale regie vanuit Den Haag niet de oplossing kan zijn. Sterker nog, PBL adviseert om de woningmarkt regionaal te blijven aanpakken. „Dé woningmarkt bestaat niet, het gaat feitelijk om een groot aantal regionale markten.”

Huishoudens
Voorlopig blijft er een grote vraag naar woningen, voorspelt het PBL. Dat komt door de bevolkingsgroei en doordat huishoudens gemiddeld steeds kleiner worden. De toename van het aantal huishoudens dat een huis nodig heeft, gaat dus harder dan de toename van de bevolking.

In de Actieagenda Wonen van 33 organisaties, waaronder bouwers, woningcorporaties, gemeenten en provincies, wordt uitgegaan van de noodzaak van een miljoen extra woningen in de komende tien jaar.

Het PBL stelt dat het niet zeker is of dit aantal huizen nodig is: „Het getal van een miljoen is geen cijfer dat in beton is gegoten: het kunnen er minder, maar ook meer zijn. Bovendien is dat miljoen niet gelijk verdeeld over het land.”